Czy i kiedy tłumacz przysięgły z języka niemieckiego może odmówić wykonania tłumaczenia?

Zawód tłumacza przysięgłego jest bardzo specyficzny, chociażby z uwagi na dużą odpowiedzialnością zawodową ponoszoną przez specjalistę. Można porównać to do sytuacji, w jakiej znajduje się na przykład prawnik. Ta specyfika powoduje, że tłumacze przysięgli w relacjach z klientami muszą się kierować przede wszystkim etyką zawodową. W praktyce oznacza to między innymi, że specjalista nie ma pełnej swobody w odmawianiu wykonania tłumaczenia. Jeśli nie chce lub nie może zrealizować zlecenia na rzecz danego klienta, to musi mieć ku temu konkretny i ważny powód. Przykłady sytuacji, w których tłumacz przysięgły z języka niemieckiego może odmówić wykonania tłumaczenia znajdziesz w naszym artykule.

Kodeks zawodowy tłumacza przysięgłego

Nie każdy wie, że taki kodeks w ogóle istnieje. A jednak! Tłumacze przysięgli są grupą zawodową, która podlega bardzo szczegółowym regulacjom – w końcu już samo uzyskanie tego tytułu jest trudne, czasochłonne i wymaga zdania egzaminu państwowego oraz wpisania na listę Ministra Sprawiedliwości. Celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której tłumaczenia uwierzytelnione będą wykonywać wyłącznie osoby posiadające najwyższe kompetencje i gwarantujące perfekcyjną jakość, a tym samym bezpieczeństwo klienta.

Wróćmy jednak do wspomnianego kodeksu. Przygotowało go Polskie Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS. Już w pierwszym dziale znajdziemy podpunkt pod nazwą: „Uzasadniona odmowa tłumaczenia”. Dowiadujemy się z niego, w jakich sytuacjach tłumacz przysięgły może bez żadnych konsekwencji odmówić swojemu klientowi wykonania przekładu uwierzytelnionego. Stanie się tak, kiedy tłumacz:

• Nie dysponuje wystarczającą wiedzą z danej dziedziny – co za tym idzie, nie zna specjalistycznej terminologii i nie może z czystym sumieniem poświadczyć zgodności tłumaczenia z oryginałem. Tłumacz przysięgły może się również zasłonić zbyt małą ilością czasu na przygotowanie się do wykonania tłumaczenia specjalistycznego.
• Zobowiązał się już do wykonania innego tłumaczenia w tym samym terminie – jeśli tłumacz ma już zajęty termin przez innego zleceniodawcę, a nie pracuje w biurze tłumaczeniowym i nie może przekazać kolejnego zlecenia współpracownikowi, to ma jak najbardziej prawo odmowy wykonania usługi. W takiej sytuacji jednak najczęściej negocjuje się z klientem inny termin. W Exare klient, któremu zależy na czasie, może również skorzystać z opcji ekspresowego wykonania tłumaczenia uwierzytelnionego – wówczas usługa najczęściej jest realizowana w weekend lub w godzinach nocnych, co wiąże się dodatkowymi kosztem dla klienta.
• Jest chory lub ma inne ważne powody osobiste – kodeks zawodowy umożliwia tłumaczom przysięgłym odmówienie wykonania tłumaczenia z powodu niedyspozycji, zdarzenia losowego czy chociażby śmierci bliskiej osoby, konieczności zaopiekowania się dzieckiem itp. Profesjonalizm wymaga jednak, aby w każdej z takich sytuacji zamieścić np. na stronie internetowej stosowną informację o możliwych przesunięciach terminów realizacji. Koniecznie też trzeba o tym poinformować klientów, którzy już czekają na swoje tłumaczenia.

Istnieje również powód czysto formalny, dla którego tłumacz przysięgły może odmówić wykonania przekładu. Chodzi tutaj o sytuację, kiedy zachodzi nieuzasadniona odmowa udzielenia przez sąd dostępu do akt sprawy lub odmowa organów wymiaru sprawiedliwości, organów ścigania i innych organów udzielenia podstawowych informacji o postępowaniu.

Teoria vs rzeczywistość

Jak widać tłumacz przysięgły może mieć różne ważne powody, by odmówić wykonania tłumaczenia. Warto natomiast wiedzieć, że jeśli został do tego oficjalnie wezwany przez zleceniodawcę, na przykład poprzez otrzymanie zlecenia na pocztę elektroniczną, to teoretycznie powinien podać te przyczyny na piśmie powołującemu go organowi.

Oczywiście do takich sytuacji dochodzi bardzo rzadko i niemal wyłącznie wtedy, gdy klientem jest administracja państwowa czy spółka skarbu państwa. Większość klientów po otrzymaniu informacji, że tłumacz np. nie dysponuje wolnym terminem, po prostu dziękuje i szuka kogoś innego.